Financieel misbruik

Alleenwonende ouderen zijn extra kwetsbaar. Allerlei fysieke en mentale beperkingen kunnen een reden zijn waarom ouderen hun financiële belangen door iemand anders laten behartigen. Meestal zijn dit beperkingen in het horen, het zien, het bewegen, of beperkingen door dementie of een hersenbloeding.

Veel oudere mensen hebben de digitale stap niet gemaakt en laten hun financiën en administratie over aan iemand anders. Het bankkantoor om de hoek is er niet meer en ze zijn niet altijd bekend met nieuwe betaalmethoden. Vaak is er binnen een partnerrelatie een taakverdeling geweest, waarbij één van de partners de geldzaken regelt. Na overlijden blijft de overgebleven partner in onwetendheid of onbekendheid achter en neemt bijvoorbeeld een familielid deze taak op zich.

Financieel misbruik van ouderen vindt in allerlei vormen plaats. Ouderen kunnen beïnvloed worden om financiële handelingen te verrichten waar zij niet zelf achter staan en zijn niet in staat om hier iets aan te doen. Daarnaast kunnen ouderen gedwongen worden om geld en spullen af te staan. Dit gaat vaak gepaard met lichamelijke of psychische bedreigingen. Het kan ook gaan om handelingen van fraude zoals misbruik maken van de pinpas, het innen van geld (belasting/toeslagen), misbruik maken van machtigingen en betalingen doen vanaf de bankrekening van de oudere.

Signalen van financieel misbruik kunnen zijn:

• Betaalachterstand: huur, energie, zorgpremie etc.
• Geen geld hebben om bijvoorbeeld kleding te kopen
• Ontbreken van hulpmiddelen zoals gehoorapparaat of bril
• Afgesloten worden van gas en elektra
• Brieven van incassobureaus
• Weigeren informatie te geven over financiële omstandigheden
• Onverklaarbare geldopnames of kosten
• Verdwijnen van waardevolle spullen
• Niet naar de pedicure of de kapper gaan

Voor een uitgebreid overzicht van signalen, bekijk onze signalenkaart financieel misbruik. Ook voor tips om financieel misbruik te voorkomen.

Bel in geval van nood altijd direct 112.

Dit kunt u als oudere doen

Gebeuren er dingen waarvan u zich afvraagt of ze normaal zijn? Twijfelt u over hoe mensen met u omgaan? Praat er dan over met iemand die u vertrouwt. Het maakt niet uit wie dit is. Het kan de huisarts, de buurvrouw, een familielid of een andere bekende zijn. Het is belangrijk dat u uw zorgen deelt. U staat er dan niet langer alleen voor. Samen kunt u bespreken of er iets aan de hand is en of er iets moet veranderen.

Als u zich zorgen maakt en niet weet wat u kunt doen of hoe u dat moet doen, mag u altijd contact opnemen met Veilig Thuis Utrecht. Dat kan ook anoniem. Mocht u twijfels hebben, dan adviseren wij u om juist dan contact met ons op te nemen, zodat we samen uw twijfels kunnen bespreken.

Dit kun je doen als je je zorgen maakt over iemand anders

De meeste ouderen die financieel worden misbruikt praten er niet over. Ze weten niet dat het gebeurt of ze willen er niet over praten. Ze praten het gedrag van de dader goed, schamen zich of zijn bang. Ze zijn niet altijd in staat om het financieel misbruik te stoppen. Ook kennen veel slachtoffers de weg niet naar hulpverleners of bemiddelaars.

Maakt je je zorgen of herken je signalen van financieel misbruik? Dan ben je vaak niet de enige die iets heeft gemerkt. Praat erover met iemand in jouw omgeving die de oudere ook kent. Samen kun je bepalen of er inderdaad iets aan de hand is en wat u het beste kunt doen.

Bespreek jouw zorgen ook met de oudere zelf. Dit is niet makkelijk omdat je vaak niet precies weet wat er aan de hand is. Bovendien kan de oudere zich schamen en het probleem verborgen willen houden. Het is ook mogelijk dat jouw vermoedens niet kloppen. Toch is het belangrijk om het gesprek aan te gaan. Zelf of met hulp van een professional. Als inderdaad sprake blijkt te zijn van mishandeling, kan je samen de volgende stap bespreken of misschien zelf een oplossing bedenken.

Tips om de mishandeling bespreekbaar te maken

• Zorg dat de oudere zich op zijn of haar gemak voelt
• Zorg dat je zelf rustig blijft, overval de oudere niet met paniek
• Zorg dat je rust inbouwt zodat de oudere alles op zich in kan laten werken
• Zorg dat je niet (te) snel met een eigen oordeel komt
• Zorg dat de oudere ook zijn of haar mening geeft

Als je je zorgen maakt en niet weet wat je kunt doen of hoe je dat moet doen, mag je altijd contact opnemen met Veilig Thuis Utrecht. Dat kan ook anoniem. Mocht je twijfels hebben, dan adviseren wij jou om juist dan ons te bellen, te mailen of te chatten zodat we samen jouw twijfels kunnen bespreken.

Dit kun je doen als je pleger moet zijn

Ook als je denkt dat je zelf aan financieel misbruik hebt gedaan, kan het moeilijk zijn om erover te praten. Maar waarschijnlijk heb je er zelf geen vrede mee en ben je je ervan bewust dat je gedrag pijn en verdriet veroorzaakt. Het misbruik kan uit de hand lopen en de gevolgen zijn dan niet meer te overzien. Daarom vragen wij je om erover te praten met iemand die je vertrouwt. Ook kun je contact zoeken met Veilig Thuis Utrecht. Dat kan anoniem als je dat wil. We kijken dan samen hoe wij je het beste kunnen ondersteunen.