Complexe scheiding

Een scheiding is bijna altijd een proces van verandering. Het gezin moet opnieuw hun weg vinden en het is nog niet duidelijk hoe de toekomst eruit zal zien. Alle gezinsleden hebben tijd nodig om te wennen aan de nieuwe situatie en de veranderingen in hun leven. Dit proces verloopt voor iedereen anders, maar meestal komen er heftige emoties en uitbarstingen van verdriet en andere gevoelens bij kijken. Dat is normaal en oké. Na een tijd van wennen aan de nieuwe situatie, verminderen of verdwijnen deze emoties. De regelzaken zijn dan achter de rug en de afspraken worden nagekomen.

Wij maken ons zorgen wanneer dit veranderingsproces uit de hand loopt of niet op natuurlijke wijze verloopt. De ouders slagen er niet in hun emoties los te laten en de belangen van de kinderen te behartigen. Soms is dit te wijten aan onderliggende problemen. Gevoelens van woede. Verslaving. Het niet kunnen verwerken van de scheiding. Bijvoorbeeld omdat de ander het nu goed heeft. Dit creëert geen rust. Als deze situaties te lang aanhouden, kunnen zij negatieve gevolgen hebben voor de (geestelijke) gezondheid van gezinsleden en het opgroeien van kinderen.

Tijdens een scheiding is het voor de kinderen heel belangrijk dat ouders rekening houden met hun belangen. Als ouders dit niet doen en bijvoorbeeld hun kinderen betrekken in hun onderlinge strijd, kunnen kinderen zich erg onveilig en verdrietig gaan voelen. Kinderen kunnen hun vertrouwen in hun ouders verliezen of denken dat ze de kant van één van de ouders moeten kiezen. Of ze krijgen last van schuldgevoelens en denken dat zij er de oorzaak van zijn dat hun ouders gaan scheiden.

Kinderen kunnen hierdoor veel stress ervaren. Als dit soort stress bij een kind langere tijd duurt, dan spreken wij van kindermishandeling. Er kunnen verschillende dingen zijn die een kind ongewone stress bezorgen. Bijvoorbeeld omdat de ouders veel ruzie maken of vechten met elkaar in het bijzijn van het kind. Deze en soortgelijke vormen van ongewone druk op kinderen worden beschouwd als kindermishandeling.

Op de lange duur kunnen kinderen geestelijke problemen ontwikkelen als gevolg van deze stress. Deze problemen kunnen kinderen lange tijd achtervolgen, zelfs later als ze volwassen zijn.

Ouders kunnen hier ook extra stress van krijgen. Een scheiding gaat vaak samen met het verlies van belangrijke mensen in iemands omgeving die steun en bescherming bieden. De ouders kunnen zich schamen of schuldig voelen omdat zij niet meer in staat zijn hun kind goed te verzorgen. Ze denken misschien dat ze als ouder tekortschieten. Dit kan ertoe leiden dat ouders zich terugtrekken en tekortschieten in hun opvoedingstaken. Bovendien zijn ouders in een complexe scheiding kwetsbaarder voor het ontwikkelen van geestelijke gezondheidsproblemen en verslavingen, waar hun kinderen vervolgens aan worden blootgesteld.

Mensen uit de omgeving van een gezin kunnen signalen oppikken dat een kind of de ouders in de problemen zitten of zich niet goed voelen, zoals:

• er lijkt sprake te zijn van geestelijke gezondheidsklachten, zoals angst, depressie en posttraumatische stress
• een kind wordt emotioneel verwaarloosd door één of beide ouders (met eenzaamheid tot gevolg): de ouder geeft geen of te weinig aandacht of steun aan het kind
• ouders doen tegenstrijdige beroepen op het kind, met als gevolg dat kinderen het gevoel krijgen dat zij niet loyaal kunnen/moeten zijn aan beide ouders, wat bij het kind tot grote twijfel leidt
• er zijn problemen op school of er lijken ontwikkelingsproblemen te zijn, zoals teruggetrokken gedrag en gedragsproblemen, moeite met gezag, moeite met de omgang met leeftijdgenoten, verslechterende schoolprestaties, en (seksueel) risicogedrag
• het kind lijkt zich verantwoordelijk te voelen (of te worden gemaakt) voor het geluk van de ouders
• er zijn steeds terugkerende ruzies en moeilijke gesprekken tussen beide ouders (en eventueel hun familie, vrienden, kennissen, enz.)
• er zijn problemen of zorgen over de opvoeding of het gedrag van het kind (die verband kunnen houden met de scheiding van de ouders)
• een specifiek en laat teken van een complexe scheiding is ouderafwijzing of oudervervreemding, waarbij het kind één van de ouders volledig afwijst en als het ware partij kiest voor de andere ouder

Bel in geval van nood altijd direct 112.

Dit kun je als kind doen

Praten met iemand in jouw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Als je het niet aandurft om met een volwassene te praten dan kun je misschien praten met iemand van jouw leeftijd. Een vriend, buurmeisje of klasgenoot die je vertrouwt. Wat jij het prettigst vindt. Als je eenmaal die eerste stap hebt gezet, zal je merken dat het best goed voelt om je hart te luchten. Daarna kun je misschien wel praten met een volwassene, bijvoorbeeld iemand op school, een buurvrouw of een oom of tante.

Behalve jouw verhaal vertellen aan deze persoon kun je ook vragen of hij of zij met je meegaat naar bijvoorbeeld een huisarts. Je mag ook altijd Veilig Thuis Utrecht bellen (0800 – 2000), e-mailen of chatten via de chatroom onderaan deze website.

Kindertelefoon
Je kunt ook bellen of chatten met de Kindertelefoon (0800 0432). Kijk voor meer informatie op de website van de Kindertelefoon.

Vila Pinedo
Op de website van Villa Pinedo kun je je verhaal delen als je ouders gescheiden zijn of gaan scheiden. Je vindt er ook de verhalen van veel andere kinderen en jongeren. Behalve verhalen delen, kun je ook vragen stellen of vragen om gekoppeld te worden aan een ‘buddy’. Deze buddy kan jou helpen door je te steunen en door vragen te beantwoorden die je misschien hebt.

Dit kun je doen als je je zorgen maakt over iemand anders

Als je je zorgen maakt om een kind of zijn ouders, praat erover met iemand die je vertrouwt. Vaak ben je niet de enige die iets heeft gemerkt. Samen kun je bespreken wat je het beste kunt doen. En als je een professional bent, volg je de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.

Deel je zorgen ook met het kind of de ouders zelf. Een luisterend oor en er zijn voor het gezin kan al heel helpend zijn. Natuurlijk kan dat gesprek spannend en misschien zelfs ongemakkelijk zijn. Vaak weet je niet precies wat er aan de hand is. Toch is het belangrijk om het gesprek aan te gaan. Zelfs als er een risico bestaat dat je vermoedens achteraf niet blijken te kloppen.

Wil je tips en advies over hoe je een complexe scheiding bespreekbaar maakt? Neem dan contact op met Veilig Thuis Utrecht.

Vila Pinedo
www.Villapinedo.nl is een website voor kinderen van wie de ouders gescheiden zijn of een scheiding doormaken. De website bevat veel informatie en kan daarom ook interessant zijn voor mensen die zich zorgen maken over iemand die een scheiding doormaakt of over een kind van wie de ouders uit elkaar gaan. Er is ook een apart gedeelte op de website speciaal ingericht voor beroepskrachten (professionals).

Dit kun je doen als ouder doen

Praten met iemand in jouw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Een goede vriend, een familielid of een buurman of -vrouw die je vertrouwt. Wat jij het prettigst vindt. Als je eenmaal die eerste stap hebt gezet zul je merken dat het best goed voelt om je hart te luchten.

Wil je tips en advies over je situatie? Neem dan contact op met Veilig Thuis Utrecht.

Vila Pinedo
www.Villapinedo.nl is een website voor kinderen van wie de ouders gescheiden zijn of een scheiding doormaken. Kinderen kunnen er hun verhaal met elkaar delen en een buddy vragen om hen te helpen. Een deel van de website is speciaal opgezet voor ouders. Je vindt er informatie, trainingen en een forum voor gescheiden ouders. Kijk hier verder.

Kijk op de website van je gemeente.

De Kindertelefoon

Ouderschap blijft

Kinderen uit de knel

Vila Pinedo