(Ex-)partnergeweld

Er zijn twee verschillende hoofdcategorieën partnergeweld: situationeel partnergeweld en intiem terrorisme.

• Situationeel geweld
  Bij situationeel geweld komt het partnergeweld alleen in bepaalde situaties voor. Het kan zijn dat het geweld af en toe voorkomt en dat beide partners geweld gebruiken, zonder dat er sprake is van macht en controle over de ander en zonder dat de controle toeneemt of het geweld escaleert.Situationeel geweld kan ook bestaan uit geweld dat steeds weer gebeurd, waarbij bepaalde stressfactoren een rol spelen, zoals alcoholgebruik of gebrek aan het met elkaar kunnen praten over problemen.Tot slot kan er sprake zijn van gewelddadig verzet. Er wordt dan geen geweld gebruikt om de ander te controleren, maar juist om de agressie van een partner te stoppen. Dit gebeurt na een (lange) periode van geweld. Er breekt iets in het slachtoffer en hij of zij verzet zich gewelddadig tegen de agressie van de partner.
• Intiem terrorisme
  Intiem terrorisme is een sterk controlerende vorm van partnergeweld. Het geweld wordt door één van de partners ingezet om macht en controle over de andere partner te krijgen. Er wordt expres geweld gebruikt, ook wel partnerterreur genoemd. Doorgaans is het de man die de vrouw op verschillende manieren ernstig en hardnekkig controleert en geweld gebruikt om ervoor te zorgen dat zijn/haar macht blijft. Er wordt voor gezorgd dat de partner geen controle meer heeft over zijn of haar leven en wordt apart gehouden van familie en vrienden.
  

Signalen bij slachtoffers die kunnen wijzen op partnergeweld zijn te herkennen aan:

• lichamelijke signalen: verwondingen, blauwe plekken, verlies van tanden en beschadigingen aan het geslachtsorgaan
• psychologische signalen: depressiviteit, trillen, vaak hoofdpijn of maagpijn, vermoeidheid, angst, slaapstoornissen, hyperventilatie, hartkloppingen
• gedragsmatige signalen: moeite met oogcontact, afspraken steeds uitstellen, een onderdanige houding, onduidelijke hulpvragen, schrikachtig, altijd samen met de partner, meer dan gemiddeld op zoek zijn naar een verklaring voor klachten

Er zijn ook signalen die je kunt opmerken bij de (ex-)partner die mishandelt. Bijvoorbeeld de pleger:

• speelt de baas over de partner
• heeft kritiek op de partner in het bijzijn van anderen
• geeft de partner de schuld van zijn of haar problemen
• is extreem jaloers of bezitterig
• scheldt of schreeuwt tegen de partner
• bedreigt de partner
• slaat, schopt of raakt de partner ruw aan
• negeert de partner

Meer signalen lees je op de website ikvermoedhuiselijkgeweld.nl.

Stressfactoren verhogen de kans op problemen en geweld in een relatie. Daarom is er vaak meer partnergeweld bij stellen die bijvoorbeeld te maken hebben met armoede, werkloosheid of ander problemen. Ook is er vaak sprake van een ongelijkwaardige relatie en een opstapeling van problemen en stress. Hieronder volgt een opsomming van risicofactoren:

• • machtsverschil
  • afhankelijkheid van een ander (in een afhankelijkheidsrelatie maak je jezelf minder belangrijk en heb je een ander nodig in je leven, bijvoorbeeld voor geld, een verblijfstatus, je te verzorgen of om goedkeuring, bevestiging, liefde en waardering van de ander)
  • geen gelijke behandeling van mensen met een verschillend geslacht, gender of seksuele geaardheid
  • niet goed voor jezelf kunnen opkomen en aan sociale vaardigheden
  • afgezonderd leven en veel alleen zijn
  • vervelende echtscheiding
  • stress als gevolg van meerdere problemen in het gezin, zoals geldzorgen en schulden, problemen op het werk of juist problemen door gebrek aan werk, slechte huisvesting
  • drank- en drugsgebruik
  • gedragsproblemen op jonge leeftijd
  • geweld wordt geaccepteerd in je omgeving/cultuur
  • persoonlijke problemen, waaronder geestelijke problematiek en/of een verstandelijke beperking
  • zwangerschap (hierbij is het risico op partnergeweld hoog)
  • zelf geweld meegemaakt in het verleden of getuige geweest zijn van partnergeweld bij ouders (meisjes hebben dan meer kans om slachtoffer te zijn en jongens pleger)

Nadat  partners uit elkaar zijn gegaan, kan het geweld verder gaan of alsnog ontstaan. Bijvoorbeeld omdat de ex-partners ruzie met elkaar hebben en elkaar het leven zuur willen maken. Of omdat één van de ex-partners weer bij elkaar wil komen, maar steeds wordt afgewezen door de ander. Hij of zij kan beginnen met dreigen en zijn of haar ex-partner gaan stalken. Dit kan onschuldig starten: de ex-partner hangt meerdere keren per dag aan de telefoon en verschijnt met smeekbedes bij je op de stoep. Dit gedrag kan natuurlijk onschuldig zijn, maar het kan ook snel slechter worden.

De ernst en de gevolgen van (ex-)partnergeweld kunnen enorm verschillen. Vaak maken ook de mensen in hun omgeving, zoals familieleden en kinderen, heftige emoties door en kan de ervaring hen (emotioneel) beschadigen. Een geweldsuitbarsting wordt vaak gevolgd door de belofte dat het nooit meer zal gebeuren. Het blijft een tijd rustig en de relatie lijkt beter te worden. Maar na een tijd herhaalt de situatie zich en wordt er opnieuw geweld gebruikt. Ook kan het zijn dat het slachtoffer juist wordt wijsgemaakt dat hij of zij het geweld heeft uitgelokt en dat het hun schuld is. Of er kan sprake zijn van andere vormen van geweld, zoals uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen of isoleren.

Bij (ex-)partnergeweld kan er sprake zijn van een geweldsspiraal. Dat wil zeggen dat het geweld geleidelijk opbouwt en ernstiger en gewelddadiger wordt als het vaker voorkomt.

Bel in geval van nood altijd direct 112.

Dit kun je als slachtoffer doen

Heb je te maken met (ex-)partnergeweld? Of met de dreiging ervan? Praat erover met iemand die je vertrouwt. Blijf er niet mee rondlopen. Praten met iemand in jouw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Als je eenmaal die eerste stap hebt gezet, zul je merken dat het best goed voelt om je hart te luchten.

Als je je zorgen maakt en niet weet wat je kunt doen of hoe je dat moet doen, mag je altijd contact opnemen met Veilig Thuis Utrecht. Dat kan anoniem. Ook als je twijfelt is het belangrijk om contact met ons op te nemen, zodat we samen jouw twijfels kunnen bespreken.

Als je 18 jaar of jonger bent kun je ook bellen of chatten met de Kindertelefoon (0800 0432). Kijk voor meer informatie op de website van de Kindertelefoon.

Aangifte doen van bedreiging door je ex
Het is misschien moeilijk om aangifte te doen tegen iemand met wie je een relatie hebt gehad. Toch is het in bepaalde gevallen verstandig om aangifte te doen. Dit geeft de politie de mogelijkheid om het strafbare feit (de bedreiging en/of mishandeling) te onderzoeken en te stoppen. De politie heeft wel aantoonbaar bewijs nodig dat je door je ex bedreigd wordt. Zorg daarom dat je bewijs verzamelt van de bedreigingen. Sla bijvoorbeeld appjes en berichtjes op waarin je ex jou bedreigt.

Als slachtoffer kun je zelf aangifte doen, maar ook mensen in jouw omgeving kunnen aangifte doen. Zoek je hulp bij het doen van aangifte? Hiervoor kun je terecht bij Slachtofferhulp Nederland. Om aangifte te doen bij de politie kun je contact opnemen met het landelijk politienummer: 0900-8844.

Beveiliging
Als je door iemand gestalkt wordt of bij acuut gevaar van bijvoorbeeld familie, een (ex-)partner, huisgenoot, etc. kun je in aanmerking komen voor een draagbaar alarmsysteem. Dat systeem heet ook wel ‘AWARE’. Je draagt het systeem als een ketting en met één druk op de knop waarschuw je de politie en Veilig Thuis Utrecht dat je in gevaar bent.

Er zijn een aantal voorwaarden waaraan moet worden voldaan om voor AWARE in aanmerking te komen. Zo moet het slachtoffer (in principe) meerderjarig zijn en een reële angst hebben om opnieuw slachtoffer te worden van dezelfde pleger. De Indicatiecommissie beslist uiteindelijk of iemand een AWARE krijgt. Deze commissie bestaat uit de politie, Moviera en Veilig Thuis.

Het Verdwenen Zelf
Als je hulp/begeleiding zoekt om los te komen uit een relatie waarin (ex-)partnergeweld een rol speelt (of speelde) en/of de impact die het op je heeft, dan kun je ook kijken op de website van Het Verdwenen Zelf. Zij geven workshops en kunnen je doorverwijzen naar een coach of therapeut.

Dit kun je doen als je je zorgen maakt over iemand anders

Als je je zorgen maakt om iemand, praat erover met iemand die je vertrouwt. Vaak ben je niet de enige die iets heeft gemerkt. Samen kun je bespreken wat je het beste kunt doen. En als je een professional bent, volg je de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.

Deel je zorgen ook met de persoon zelf. Natuurlijk kan dat gesprek spannend en misschien zelfs ongemakkelijk zijn. Vaak weet je niet precies wat er aan de hand is. Bovendien kan iemand zich schamen en het probleem verborgen willen houden. Toch is het belangrijk om het gesprek aan te gaan. Zelfs als er een risico bestaat dat je vermoedens achteraf niet blijken te kloppen.

Wil je tips en advies over hoe je (ex-)partnergeweld bespreekbaar maakt? Neem dan contact op met Veilig Thuis Utrecht.

Dit kun je doen als pleger doen

Praten met iemand in jouw omgeving is een belangrijke eerste stap. Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Een goede vriend, een familielid of een buurman of -vrouw die je vertrouwt. Wat jij het prettigst vindt. Als je eenmaal die eerste stap hebt gezet, zul je merken dat het best goed voelt om je hart te luchten.

Behalve jouw verhaal vertellen aan deze persoon, kun je ook vragen of hij of zij met je meegaat naar bijvoorbeeld een huisarts.

Wil je tips en advies over je situatie? Neem dan contact op met Veilig Thuis Utrecht.

Agressie, en daarna?
Slachtoffers en plegers van huiselijk geweld kunnen ook met hun vragen terecht bij ‘Agressie, en daarna?‘ Deze partij beantwoordt vragen door ervaringsdeskundigen, die zelf een verleden hebben met huiselijk geweld. Dit zijn zowel slachtoffers als ex-plegers.

www.fier.nl

www.slachtofferhulp.nl

Speciaal voor kinderen is er de Kindertelefoon.

https://verdwenenzelf.org

www.agressieendaarna.nl