Seksueel geweld

Seksueel geweld heeft altijd te maken met het niet erkennen of respecteren van de grenzen van de ander en het ontbreken van toestemming. Ongelijke machtsverhoudingen, traditionele geslachtsnormen of niet weten hoe je op een positieve manier seks met iemand kunt hebben, spelen vaak een rol bij het niet respecteren van grenzen. Ook negatieve jeugdervaringen, het niet kunnen beheersen van driften en impulsen of het hebben van een stoornis kunnen de oorzaak zijn van grensoverschrijdend gedrag.

Seksueel contact kan om verschillende redenen grensoverschrijdend zijn. Denk aan uit de hand gelopen experimenten door jongeren of seks met iemand die dronken of gedrogeerd is en daardoor zijn of haar grenzen niet meer kan aangeven. Als iemand anders jouw grenzen op seksueel gebied overschrijdt, is dat nooit jouw schuld. Je hoeft je er niet voor te schamen. Praat erover met iemand die je vertrouwt en meld wat er is gebeurd bij de politie of bij Veilig Thuis Utrecht.

• • Aanranding of verkrachting (wanneer iemand tegen zijn of haar zin seksuele handelingen moet ondergaan of moet uitvoeren)
  • Seksuele intimidatie (een ander persoon lastig vallen met seksuele bedoelingen, bijvoorbeeld door middel van seksueel getinte opmerkingen, seksuele gebaren of lichamelijke betasting)
  • Seksueel misbruik (ernstige vorm van seksueel geweld over een langere periode)
  • Misbruik van kinderen
  • Online seksueel misbruik (seksueel misbruik via internet)
    • Grooming (digitaal kinderlokken)
    • Sexting (naaktbeelden verspreiden zonder toestemming)
    • Sextortion (chantage met naaktbeelden)

De meeste slachtoffers van seksueel misbruik laten meerdere symptomen zien, maar het komt ook voor dat ze juist heel weinig signalen laten zien omdat ze het misbruik verborgen willen houden. Sluit ook uit of signalen een andere oorzaak kunnen hebben dan seksueel misbruik. Let op: één signaal zegt vaak weinig.

Mogelijke signalen bij een kind

• • Slaapproblemen, bang zijn in het donker, nachtmerries, extreme vrees voor ‘monsters’.
  • Verlies van eetlust, eetproblemen, voortdurend buikpijn zonder aanwijsbare reden.
  • Plotselinge wisselingen in de stemming/gedrag van het kind: ongelukkig zijn, boos, teruggetrokken gedrag bij een voorheen vrolijk kind.
  • Angst voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, kennis of familielid.
  • Een ouder kind dat een terugval in gedrag vertoont: bijvoorbeeld weer gaat bedplassen, duimzuigen of heel eenkennig wordt.
  • Weigeren om over een ‘geheimpje’ te praten dat het kind met een andere volwassene heeft.
  • Praten over een nieuwe, oudere vriend en daar vaak over de vloer komen.
  • Plotseling over veel (zak)geld beschikken.
  • Niet bij de leeftijd passend seksueel gedrag vertonen.

Algemene signalen van seksueel misbruik

• • Veranderingen in gedrag: iemand kan zich terugtrekken of juist heel druk, boos of agressief zijn en meer gaan drinken, roken of stimulerende middelen gebruiken
  • Stemmingswisselingen
  • Depressieve gevoelens
  • Slaaproblemen: nachtmerries, slecht slapen
  • Eetproblemen: overgewicht of juist ondergewicht, misselijkheid
  • Concentratieproblemen en geheugenproblemen
  • Lichamelijke signalen: buikpijn, zwelling van of wondjes aan geslachtsdelen, hoofdpijn, spierspanning, rugpijn
  • Angst: bang in het donker, niet over straat durven, schrikken bij aanraking, angst- of paniekaanvallen
  • Seksuele problemen: afkeer van seks of juist overmatige interesse in seks en niet bij de leeftijd passend seksueel gedrag
  • Relationele problemen: vastlopen in relatie(s), problemen met grenzen stellen

Bel in geval van nood altijd direct 112.

Dit kun je doen als je zelf onprettige seksuele ervaringen hebt meegemaakt

Praten over seksueel geweld is moeilijk. Het gaat vaak om schokkende ervaringen. Het kan zijn dat je uit schaamte soms jarenlang over je ervaringen zwijgt en wacht met hulp vragen. Ondanks dat we dit begrijpen en vaker zien, is het goed om te weten dat je wel hulp kunt vragen of in gesprek kunt met iemand die je vertrouwt. Bijvoorbeeld een vriend/vriendin, broer/zus, je vader of moeder, een docent, de huisarts of een hulpverlener. Je hoeft niet meteen te vertellen wat er precies is gebeurd, maar het is heel belangrijk dat je er niet in je eentje mee blijft rondlopen. Ook kan je heel duidelijk aangeven wat jij wilt dat er gebeurt en in welk tempo dit gebeurt.

Je kunt ook altijd contact opnemen met ons of een andere professional. Dat kan ook anoniem. De professional kan samen met jou of Veilig Thuis Utrecht een plan maken voor eventuele hulp en/of gesprekken. Door erover te vertellen kun je steun en hulp krijgen. Mocht je twijfels hebben, dan adviseren wij jou om juist dan ons te contacten zodat we samen je twijfels kunnen bespreken.

Dit kun je doen als iemand in je omgeving seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft meegemaakt

Maak je je zorgen om iemand anders, probeer er dan eerst met hem of haar over te praten. Vraag Veilig Thuis Utrecht (anoniem) om advies hoe je dat het beste kunt doen. Je kunt bijvoorbeeld bij zorgen over een kind zelf met hem of haar in gesprek gaan. “Vertel er eens wat meer over”, is dan een goede vraag. Onthoud de letterlijke woorden van een kind en schrijf het daarna op. Dat helpt later om het te kunnen duiden. Het is belangrijk om alleen open vragen te stellen en zelf geen nieuwe informatie in te brengen. Reageer neutraal op wat het kind zegt. Hij of zij kijkt heel erg naar hoe jij reageert. Als jijzelf erg schrikt en dat laat zien, denkt het kind ook meteen dat het heel erg is en zal het weinig meer loslaten. Het trauma van een kind wordt vaak bepaald door hoe anderen op het verhaal reageren. Indien je zo’n gesprek niet ziet zitten, kun je altijd contact zoeken met Veilig Thuis Utrecht voor tips en adviezen of samen met jou te bekijken wie dan het gesprek met kan voeren.

Als je je zorgen maakt en niet weet wat je kunt doen of hoe je dat moet doen, mag je altijd contact opnemen met Veilig Thuis Utrecht. Dat kan ook anoniem. Mocht je twijfels hebben, dan adviseren wij jou om juist dan ons te bellen, te mailen of te chatten zodat we samen jouw twijfels kunnen bespreken.

Dit kun je doen als pleger doen

Ook als je denkt dat je zelf grensoverschrijdend bent geweest, kan het moeilijk zijn om erover te praten. Maar waarschijnlijk heb je er zelf ook geen vrede mee en ben je je ervan bewust dat je gedrag pijn en verdriet veroorzaakt. Het geweld kan uit de hand lopen en de gevolgen zijn dan niet meer te overzien. Daarom vragen wij je om erover te praten met iemand die je vertrouwt. Ook kun je (desgewenst anoniem) contact zoeken met Veilig Thuis Utrecht. We kijken dan samen hoe wij je het beste kunnen ondersteunen.

Centrum Seksueel Geweld

De zedenpolitie

Slachtofferhulp Nederland

WTFFF!? (Fonds Slachtofferhulp)

Speciaal voor kinderen is er de Kindertelefoon